به نام خدا

عنایت امام حسین (علیه السلام) به شیخ جعفر شوشتری

      آیت اللّه حاج شیخ جعفر شوشتری، در سال 1230هـ. ق در شهر شوشتر متولد شد وبه سال 1303 هجری قمری وفات نمود. علامه آقا بزرگ تهرانی(رحمة الله)(صاحب کتاب الذریعة) در مورد ایشان می نویسد: «مرحوم حاج شیخ جعفر شوشتری (رحمة الله) فرزند حسین شوشتری، از بزرگان علما و اجلّای فقها و مشاهیر دانشمندان و از فراخوانان به سوی خدا (و دُعاة الی الله) در عصر خود بوده است.»(1)    

در خیمه ی امام حسین (ع)

   علامه شیخ محمّد تقی شوشتری در کتاب «آیات بینات فی حقیقة بعض المنامات» از قول مرحوم آیت اللّه العظمی حاج شیخ جعفر شوشتری (قدس سره) چنین نقل می کند:

«زمانی که از تحصیلات علمی خویش در حوزه ی نجف، فارغ شدم و به وطن خود، شوشتر بازگشتم، با تمام وجود دریافتم که باید در هر چه بیشتر و بهتر آشنا ساختن مردم با معارف قرآن و اسلام بکوشم؛ به همین جهت در گام نخست، تصمیم گرفتم که روزهای جمعه را به منبر بروم و پس از آن با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، به خاطر انجام این مسؤولیّت به منبر خویش ادامه دادم؛ امّا شیوه ی کار این گونه بود که، تفسیر «صافی» را به دست می گرفتم و از روی آن، مردم را موعظه و ارشاد می نمودم و در آخرین بخش منبر هم، به بیان مشهور و معروف که هر غذایی نیاز به نمک دارد ونمک مجلس وعظ و ارشاد نیز، روضه و یادآوری مصائب جانسوز عاشورا و امام حسین(ع) است، به ناچار از کتاب «روضة الشهداء»(البته در مورد این کتاب انشاءالله بعدا خواهم نوشت)  مقداری مرثیه می خواندم.

ماه محرم را نیز که در پیش بود، به همین صورت گذراندم؛ امّا به هیچ عنوان توانایی جدایی از کتاب و منبر رفتن بدون کتاب را نداشتم و مردم نیز بدین صورت بهره ی کافی نمی بردند؛ امّا به هر حال حدود یک سال بدین صورت گذشت. سال بعد با فرا رسیدن محرم با خود زمزمه کردم، تا چه زمانی باید کتاب در دست گیرم و از روی کتاب، مجلس و منبر را اداره کنم؟ وتا کی نتوانم از حفظ منبر بروم؟ باید چاره ای بیندیشم و خویشتن را از این وضعیّت ناگوار نجات بخشم. امّا هر چه در این مورد اندیشیدم، راه به جایی نبردم و بر اثر فکر زیاد، خستگی سراسر وجودم را فرا گرفت و از شدّت نگرانی به خواب خوشی رفتم.

در عالم رؤیا دیدم که در سرزمین کربلا هستم، آن هم درست به هنگامی که کاروان امام حسین (ع) در آنجا فرود آمده است. به همه جا نگریستم، چشمم به خیمه ای برافراشته افتاد؛ دریافتم که سپاه دشمن در صف های فشرده برگرد خیمه ی امام گرد آمده اند؛ گام به پیش نهادم.

دیدم خود امام حسین (ع) در درون آن خیمه نشسته است، وارد شدم. سلام گرمی نثار آن سیمای نورافشان نمودم. آنگاه حضرت، مرا در نزدیکی خویش جای داد. و به «حبیب بن مظاهر» فرمود: «حبیب!

شیخ جعفر، میهمان ماست! باید از میهمان پذیرایی کرد. درست است که آب در خیمه نیست، امّا آرد و روغن موجود است؛ بپا خیز و برای میهمان، غذایی آماده ساز»، «حبیب بن مظاهر» به دستور امام برخاست و پس از لحظاتی چند، به خیمه برگشت و غذایی پیش روی من نهاده فراموش نمی کنم که قاشقی هم در ظرف غذا بود. چند لقمه از آن طعام بهشتی صفت خوردم. سپس بلافاصله از خواب بیدار شدم و دریافتم که از برکت زیارت آن حضرت و عنایت ایشان، نکات ولطائف و عنایات و ظرافت هایی از آثار خاندان وحی و رسالت بر من الهام شده، که تا آن ساعت، بر کسی الهام نگشته و فهم کسی بر آنها از من پیشی نگرفته بود.»(2)

تألیفات شیخ:

از ایشان، آثاری بر جای مانده که هر کدام، دلیلی بر علوّ مقام علمی و عملی آن عالم ربانی است و همیشه مورد توجّه عالمان دین، بخصوص اهل منبر وروضه بوده است؛ از جمله:

1-  الخصایص الحسینیة: این کتاب که پس از عنایات خاص حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) به مرحوم شیخ، به رشته ی تحریر در آمده است، باید گفت که به حق در نوع خود کم نظیر است ولطایف و نکات بسیار ظریفی که پیرامون امام حسین (ع) ، عاشورا و ثواب زیارت و گریه بر امام حسین (ع) در این کتاب بیان شده است، چیزی جز توجّه و عنایت امام(ع) به مرحوم شیخ جعفر شوشتری نیست. این کتاب، دو جلد بوده و جلّد اول آن بارها به چاپ رسیده و به فارسی ترجمه شده؛ ولی - متأسفانه - جلد دوم آن مفقود شده است.

2- منهج الرشاد: این کتاب، رساله ی عملّیه ی شیخ به زبان فارسی است .ایشان رساله را با بیان مختصری از اصول عقاید آغاز نموده (کما اینکه دأب علمای سلف رحمة الله علیهم چنین بوده که فقه اکبر را هر چند مختصر نوشته وارد مباحث فروع دین می شده اند) ، سپس به ذکر مسائل و احکام عملی پرداخته است؛ این کتاب با حاشیه ی علمای بزرگی همچون آیت اللّه العظمی بروجردی به چاپ رسیده است.

3- دمع العین. 4- لوائح اللواحین. 5- فیوضات مسعودیه. 6- فوائد المشاهد و نتایج المقاصد. 7- اصول دین یا الحدائق فی اصول دین. 8- مجالس المواعظ. 9- مجالس البکاء. (3)/.

پاورقی :

1)- نقباء البشر، ج 1، ص 1284

2)-  آیات بیّنات فی حقیقة بعض المنامات، ص 143 - کرامات حسینیه و عباسیه ، صفحات 74 و 75

ونیز مرحوم محدث نوری رحمةالله در  دارالسلام، ج 2، ص 314 پس از نقل این عنایت امام حسین علیه السلام به شیخ می نویسند: مرحوم شیخ جعفر شوشتری از یگانه مجتهدان نام آور شیعه شد که منبرهای ایشان بسیار جذاب و شنیدنی و مورد توجه خاص و عام قرار گرفت و نفس مسیحایی و بیان گرم ایشان افراد زیادی را از خواب غفلت بیدار کرد.

3) - نامداران راحل، ص 120